11 / 11 / 2021
Gelişen teknoloji ve dijitalleşmenin şehir hayatına yansımasıyla birlikte günümüzde “akıllı şehir” kavramını çok sık duyar olmaya başladık. Peki nedir bu “akıllı şehir”?
Akıllı şehir kavramı, en genel haliyle bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılarak çeşitli sensörler ve fiziksel cihazlardan nesnelerin interneti (Internet of Things – IoT) konsepti vasıtasıyla ile toplanan verilerin analiz edilmesi ve işlenmesi ile birlikte, şehrin günlük işleyişinin optimize edilmesi ve şehir sakinlerinin verilen hizmetlerden daha etkin şekilde yararlanması olarak ele alınabilir. Akıllı şehir uygulamaları bu kapsamda temel olarak verimlilik artışı, hizmet maliyetlerinin ve kaynak tüketiminin düşürülmesi gibi hedeflere sahiptir.
Yaşanan teknolojik gelişmelerle ile birlikte 90’lı yıllardan itibaren bir çok ülke ve şehirde akıllı şehir uygulamaları yapılmaya başlanmıştır. Özellikle 2010 yılı sonrası şehirler genelinde internet alt yapısının yaygınlaşması ve ulaşılabilirliğinin artmasının yanı sıra sensör ve yarıiletken teknolojilerinin gelişmesi ve maliyetlerinin düşmesi ile akıllı şehirlere geçiş süreci daha da hızlanmıştır. Böylelikle birçok akıllı şehir uygulaması geliştirilmiş ve bunlar devreye alınarak şehirdeki yaşamın optimize edilmesi yönünde çalışmalar yapılmıştır.
Ülkemizde yapılan çalışmalara bakacak olursak, bu konunun ele alındığı ilk resmi belge olarak 2004 yılında TÜBİTAK tarafından yayınlanan “Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları: 2003-2023 Strateji Belgesi” öne çıkmaktadır. Bunu takiben Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2010 tarihli “KENTGES Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı (2010-2023)” belgesi; Kalkınma Bakanlığı’nın 2014 tarihli “Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı (2015-2018)” belgesi; Ulaştırma Bakanlığı’nın 2014, 2017 ve 2020 tarihli “Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi Eylem Planı” belgeleri; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın 2016 tarihli “Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı (2016-2022)” belgesi ve son olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı” belgesi bu konunun ülkemizde uygulamalarına yönelik genel çerçeveleri çizen dokümanlar olarak öne çıkmaktadır.
Özellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu konudaki son strateji ve eylem planı akıllı şehir stratejisi ve yol haritası hazırlanmasının şehre özel yapılmasını önermesi, buna ilişkin bir yönetişim mekanizması oluşturulmasının gerekliliğini vurgulaması, yerel akıllı şehir mimarisi ve veri paylaşım platformların oluşturmasına yönelik hedefleri açısından oldukça önemlidir. Şehirlerimiz genel olarak yerel yönetimlerin öncülüğünde bu planı referans alarak şehirlerinde akıllı şehir uygulamaları gerçekleştirmeye yönelik gerekli çalışmalar yürütmektedir.
Kocaeli Üniversitesi Teknoparkı olarak 2020 yılı içerisinde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile yaptığımız görüşmeler çerçevesinde, Kocaeli’nin akıllı şehirler yol haritasının oluşturulması ve bunun işletilmesi konusunda; Kocaeli Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi ve bu iki üniversitenin teknoparklarını kapsayan bir protokol Mart 2021’de imza altına alınmıştır. Bu kapsamda bu üniversitelerimizden ilgili alanlardaki akademisyenlerin desteği ile öncelikle Kocaeli’nin akıllı şehir olma yolunda durum tespitinin yapılması, sonrasında ise bir yol haritası oluşturulması ve bunun işletilmesi konusunda gerekli çalışmalara başlanmıştır. Bu çalışmaların ilk aşaması olarak, durum tespitine yönelik 6 çalışma grubu oluşturulmuştur. Teknoparkımızın organizasyonuyla 14, 15 ve 16 Haziran 2021 tarihlerinde Kocaeli Kongre Merkezi’nde oluşturulan bu çalışma gruplarının toplantıları gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılarda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili daire başkanlıkları, halihazırda akıllı şehirler kapsamında yaptıkları çalışmaları ve uygulamaları iki üniversitemizce görevlendirilen akademisyenlerle paylaşmışlardır. Gerçekleşecek bir sonraki çalışma grubu toplantılarında ise akademisyenlerin durum tespitleri ile proje fikirlerini Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili birimleri ile paylaşması hedeflenmektedir.
Bu sene itibariyle başlatılan bu çalışmaların 2021 yılı içerisinde tamamlanması planlanarak; Kocaeli’nin akıllı şehir olma yolunda durum tespitinin yapılması beraberinde kısa, orta ve uzun vadede şehre özel olarak gerçekleştirilebilecek projelerin tespit edilerek, bu projelerin protokol kapsamında teşkil edilen Akıllı Şehirler Yürütme Komitesi’nin onayı sonrasında hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu yolculukta Kocaeli için en uygun projelerin tespiti ve bu projelerin Teknoparklarımızın geliştirdiği yerli ve milli teknolojiler ile uygulanmasının şehrimiz için önemli kazanımlar elde edileceğini düşünüyorum.
